Από τα πρώτα χρόνια θεμελίωσης της πατριαρχίας αρχικά και του καπιταλισμού ως αδερφάκι της στη συνέχεια, φωνές αντίστασης ορθώθηκαν πολλές. Σταδιακά, με την θεωρητική ενίσχυση λαμπρών μυαλών και μέσα από συχνές αποτυχίες – μαθήματα, έγιναν σημαντικά βήματα προς την εναλλακτική της κοινωνικής ευημερίας. Σίγουρα υπήρξαν ολέθρια πισωγυρίσματα όμως το πρόσημο των κοινωνικών αγώνων παραμένει θετικό. Πλήθος κατακτήσεων στο χώρο των εργασιακών δικαιωμάτων, της ελευθερίας του λόγου, των δικαιωμάτων των γυναικών και άλλους πολλούς, αποτελούν εκλάμψεις μόνο ενός οράματος για το οποίο αξίζει να δίνει κανείς τη ζωή του. Η πιο πρόσφατη προσπάθεια υλοποίησης του οράματος αυτού συναντάται στη Rojava.
Θέλω να αναφερθώ στα δομικά συστατικά της αυθεντικής αυτής επανάστασης που λαμβάνει χώρα στο βόρειο τμήμα της Συρίας. Ένα από αυτά, η καταστροφή του καπιταλισμού, γεγονός που προσδίδει άλλωστε και έντονο ταξικό χαρακτήρα στο εγχείρημα από μία πολύ ενδιαφέρουσα σκοπιά. Αυτή της ολικής αποδόμησης της πατριαρχίας, ως πηγή του ίδιου του καπιταλισμού από τα βάθη της ιστορίας. Πράγματι, η πατριαρχική επιβολή αποτελεί τον πυρήνα του διαχωρισμού ισχυρού – αδυνάτου που περιβάλλεται από οικονομικούς, εργασιακούς, διακρατικούς και άλλους φλοιούς. Η μαχητική εναντίωση στην επικρατούσα ιεραρχία της κοινωνίας με την ενίσχυση του ρόλου των γυναικών μπορεί πράγματι να σημάνει την διάλυση ενός αιώνιου κατεστημένου. Όλα τα παραπάνω ωστόσο μικρή σημασία θα έχουν εάν περιοριστούν σε απλές δράσεις υποκινούμενες από λίγα «μυαλά». Κομβική σημασία έχει η τοποθέτηση της εκπαίδευσης των γυναικών γύρω από το ζήτημα. Το γεγονός πως η ίδια η εκπαίδευση αποτελεί τον κύριο μοχλό στην προσπάθεια αυτή είναι πολύ ελπιδοφόρο. ‘Όπως έχει πει και η Κούρδισα μαχήτρια Nalin Afrin, «η εκπαίδευση αποτελεί την πιο σημαντική αυτοάμυνα». Παράλληλα, η οργάνωση της οικονομίας, έστω σε πρώιμο στάδιο, με βάση τις αρχές της οικολογίας ως απάντηση στην στείρα βιομηχανοποίηση της Δύσης και η προφανώς ωφέλιμη λειτουργία ενός έθνους δίχως κράτος, μέσω του συστήματος του δημοκρατικού συνομοσπονδισμού1, συνθέτουν το βασικό πλαίσιο ενός αγώνα με ισχυρές προοπτικές. Οπλισμένο με την εμπειρία τόσων και τόσων χαμένων στο πεδίο της μάχης και μόνο αγώνων του παρελθόντος.
Σαφώς, οι κίνδυνοι σε κάθε επαναστατικό πόνημα και μάλιστα στην μέση ανατολή, παραμονεύουν. Στη κορυφή της λίστας συναντάται η παρείσφρηση των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων είτε ως αναγκαίο κακό, με την στρατιωτική ενίσχυση των κούρδων ανταρτών από τις ΗΠΑ2, είτε με την δημιουργία τετελεσμένων γεγονότων. Όπως η αναστήλωση των κατεστραμμένων οικισμών της Rojava με την αρωγή διεθνών οικονομικών δυνάμεων, εταιριών ή ιδρυμάτων (IMF, ECB κτλ.)3. Συνηθισμένη είναι και η τακτική διαχωρισμού του λαού με τη υποκινούμενη στροφή διαφόρων κοινωνικών ομάδων εναντίων άλλων. Σε μία περιοχή όπου βρίθει η πολυπολιτισμικότητα, κάτι τέτοιο φαντάζει πέρα για πέρα πιθανό. Την τακτική αυτή έχουν ήδη άλλωστε εφαρμόσει εσωτερικά τα πραξικοπήματα της Συρίας από την δεκαετία του 60 και έπειτα4. Οι κούρδοι δείχνουν να αναγνωρίζουν τους παραπάνω κινδύνους, όντας χρόνια αντιμέτωποι με αυτούς, όντας τα θύματα του ιμπεριαλισμού.
Στο σημείο αυτό αξίζει να ρίξουμε ματιά σε μία υποσημείωση της ιστορίας. Όσο και αν πλέει ο άνεμος αλλαγής στις τάξεις των Κούρδων της Rojava, ενόπλων και μη, η προσωπολατρία προς τον ηγέτη Öcalan παραμένει αναλλοίωτη. Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει πως το κατάλοιπο αυτό του «παλιού» PKK (η προσωπολατρία) μπορεί να οδηγήσει την επανάσταση, ακόμη και εάν πετύχει, σε ένα σταλινικό μονοπάτι άλλων εποχών. Από την άλλη όμως, η σημασία που δίνεται στην μόρφωση των Κούρδων γύρω από κρίσιμα θέματα, η αποκεντρωμένη δομή της κοινωνικής οργάνωσης μα και η εναντίωση του ίδιου του Öcalan στην πατριαρχία αποτελεί τροχοπέδη στην πιθανή εκτροπή. Ίσως ακόμη η λατρεία αυτή να παραμένει σε μεγάλο βαθμό λόγω του σημαντικού ρόλου που έχει επιτελέσει ο Κούρδος ηγέτης στην διαμόρφωση της σημερινής κατάστασης. Μένει να αποδειχτεί ποια άποψη θα δικαιωθεί.
Κλείνοντας, παραθέτω τα λόγια της Dilar Dirik (μέλος του Κινήματος Κούρδων Γυναικών) κατά την ομιλία της στο 5ο B-FEST5: «It is not the ideal, it is not the perfect society, it is not THE solution, it cannot be copied and pasted afterwards, but it is truly a revolution of the people..». Πρόκειται για την αναγνώριση των αδυναμιών της επανάστασης της Rojava· του μακρύ δρόμου που μένει να διανυθεί προς την Ουτοπία. Όποια κι αν είναι η έκβαση του, ο αγώνας των Κούρδων, των Ασσυρίων και των Αράβων για την ελευθερίας αποτελεί ένα ακόμη χτύπημα στα στεγανά του T.I.N.A. Και κάνει όλους μας να κοιτάμε κατάματα το μέλλον και όχι με κατεβασμένο κεφάλι.
SideliK_2
Πηγές και χρήσιμες αναφορές:
1 https://eastmediterranean.wordpress.com/2016/03/21/κουρδικο-ζητημα-και-ιδεολογικες-αναζ/ (πολύ κατατοπιστική περιγραφή του δημοκρατικού συνομοσπονδισμού μεταξύ άλλων)
2 http://edition.cnn.com/2014/10/16/world/meast/isis-threat/
3 https://325.nostate.net/2015/06/06/the-reconstruction-of-kobane-thoughts-of-a-kurdish-anarchist-kurdistan/ (ενδιαφέρουσα άποψη κούρδου αναρχικού Zaher Baker σχετικά με τους τρόπους ανοικοδόμησης του Kobane)
4 http://www.kongrakurdistan.net/en/kurdistan/western-syria/ (αναφορά στην ιστορία του Κουρδικού λαού της Συρίας. Πέρα από τις πληροφορίες για τα δεινά των Κούρδων από το καθεστώς, παρέχονται πληροφορίες γύρω από τον δημοκρατικό συνομοσπονδισμό και την πορεία προς αυτόν)
5 http://www.babylonia.gr/2016/06/04/omilia-tis-dilar-dirik-sto-b-fest-5/
photography by Cengiz Yar (http://www.cengizyar.com/)
Επιπλέον αναφορές:
- Άποψη του Ridvan Turan, πρώην βουλευτή του HDP, περί συνεργασίας Κούρδων και Αμερικανών: https://rojavareport.wordpress.com/2014/10/27/is-the-pyd-collaborating-with-imperialism/
- Μαρτυρία του David Graeber από την επίσκεψη του στην Rojava: https://robertgraham.wordpress.com/2014/12/27/david-graeber-there-is-a-real-revolution-in-rojava/
SideliK_2 